Jak napisać testament?

Pojęcie testamentu nie jest zdefiniowane wprost w polskim porządku prawnym. Ustawodawca określił jedynie jego rodzaje, cechy, przesłanki, ale nie zawarł jednoznacznej ustawowej definicji. W komentarzach wskazuje się, że jest to jednostronna czynność prawna, przy której oświadczenie woli nie jest kierowane do określonego adresata, a którego mocą spadkodawca osobiście rozporządza swoim majątkiem na wypadek śmierci. Mówiąc jasno – jest to rozporządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci.

O czym należy pamiętać sporządzając testament? Oto kilka praktycznych porad.

Rodzaje testamentu

Punktem wyjścia do odpowiedzi na pytanie jak napisać testament, jest określenie jego rodzajów. Testamenty dzielimy na:

1. testamenty zwykłe:

• własnoręczne, nazywane też holograficznymi,
• notarialne,
• urzędowe, nazywane też allograficznymi,

2. testamenty szczególne:

• ustne,
• podróżne,
• wojskowe.

Testamenty szczególne to grupa testamentów, które można sporządzić w ściśle określonych wypadkach. Tracą one ważność po upływie 6 miesięcy od ustania okoliczności, która uzasadniała ich sporządzenie. Wyjątkiem jest śmierć spadkodawcy przed tym terminem.

Testament notarialny jest najczęściej wybierana formą sporządzenia testamentu i jednocześnie najbardziej bezpieczna. Jego wersja jest przechowywana bowiem u notariusza. Jak sporządzić testament notarialny? Z punktu widzenia spadkodawcy pozostaje udać się do wybranego notariusza, który pokieruje działaniami.

Z testamentami allograficznymi mamy do czynienia niezwykle rzadko w praktyce. Jest to rodzaj testamentu sporządzanego w obecności dwóch świadków oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego, którzy przyjmują ostatnią wolę spadkodawcy. Z oświadczenia woli sporządza się protokół, a następnie podpisują go świadkowie, urzędnik i spadkodawca.

Testament własnoręczny

Testament własnoręczny to jeden z najprostszych rodzajów testamentów, przy sporządzeniu którego należy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim musisz napisać go w całości pismem ręcznym, czytelnie. Nie możesz zatem napisać go na komputerze, wydrukować i podpisać. W takim wypadku będzie on nieważny.

Konieczne jest także jego podpisanie oraz opatrzenie datą. Pamiętaj, że jeżeli cokolwiek dopisujesz do pierwotnej treści swojego oświadczenia woli, podpis wraz z datą musisz złożyć także pod dodaną treścią. Nie określenie daty będzie skutkowało nieważnością testamentu gdy zachodzi wątpliwość co do:

• zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu – testament może sporządzić zatem osoba, która świadomie i swobodnie podejmuje decyzje oraz wyraża swoją wolę;
• treści testamentu,
• wzajemnego stosunku kilku testamentów – chodzi o sytuację, w której spadkodawca sporządził wcześniej testament i przy sporządzaniu nowego nie zaznaczył wyraźnie, że poprzedni odwołuje.

Zatem, mimo że nie wskazanie daty sporządzenia testamentu własnoręcznego nie pociąga za sobą nieważności dokumentu w każdym wypadku, warto z praktycznego punktu widzenia wskazywać ją zawsze. Jeśli zostanie ona precyzyjnie określona, łatwiej jest bowiem w przypadku ewentualnej sprawy spadkowej, udowodnić, że nie zachodziły żadne z wyżej omówionych okoliczności.

O czy jeszcze warto wiedzieć sporządzając testament holograficzny? Testament może zawierać rozporządzenie majątkiem tylko przez jednego spadkodawcę tzn. nie może być on sporządzony wspólnie przez małżonków, czy też inne dwie lub więcej osób.

Warto dodać także, że mimo iż w przepisach brak jest wskazania, że sporządzony dokument musi zostać zatytułowany „testament”, to z praktycznego punktu widzenia należy go odpowiednio oznaczyć. Nagłówek „testament” lub „ostatnia wola” powoduje, że nie powstają wątpliwości co do roli i przeznaczenia dokumentu.